Zasoby Specjalistów Patomorfologów w Polsce w odniesieniu do potrzeb diagnostyki onkologicznej
Rozwój metod diagnostycznych i popularyzacja programów profilaktycznych przyczyniają się do zwiększenia wykrywalności chorób nowotworowych, które w starzejącym się polskim społeczeństwie stanowią drugą przyczynę zgonów. Każdy materiał tkankowy pobrany od Pacjenta czy to w ramach zabiegu biopsji, czy na drodze procedury chirurgicznej trafia do Zakładu Patomorfologii. Rozpoczyna się swoisty wyścig z czasem, ponieważ za każdym Pacjentem stoi szereg osób, którym zależy, na jak najszybszym uzyskaniu diagnozy. Niestety zasoby Specjalistów, którzy są w stanie postawić rozpoznanie są mocno ograniczone. W Polsce jeden zawodowo czynny Patolog przypada na ok. 84 000 obywateli, dla porównania średnia europejska to jeden specjalista przypadający na 40 000 obywateli. Ogromnym wyzwaniem staje się pogodzenie wykonywania bieżącej pracy według określonych priorytetów, niejednokrotnie pod presją Klinicystów, Pacjentów czy ich Rodzin z równoległym kształceniem przyszłych pokoleń Patomorfologów. Szacuje się, że w najbliższych latach odnotowany zostanie znaczny spadek ilości czynnych zawodowo Patomorfologów, co wpłynie na obniżenie skuteczności leczenia onkologicznego poprzez wydłużony czas oczekiwania na wynik badania histopatologicznego.
Wydawać by się mogło, że w tej sytuacji zbawienna okaże się sztuczna inteligencja (AI), którą z powodzeniem zaangażowano już do analizy i porównywania różnego rodzaju danych. Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu postanowili zbadać, jakie są doświadczenia i nastawienie polskich Patomorfologów do kwestii wykorzystania sztucznej inteligencji w diagnostyce patomorfologicznej. Przeprowadzili oni ankietę zawierającą pytania min. o staż pracy, wcześniejszy kontakt z narzędziami sztucznej inteligencji, specjalizację oraz osobiste przemyślenia i poglądy w kwestii wykorzystania sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w diagnostyce medycznej. W badaniu udział wzięło 68 Patologów z całej Polski, z których 42 % badanych zadeklarowała wcześniejszy kontakt z narzędziami sztucznej inteligencji.
Wyniki i podsumowanie
W wynikach przeprowadzonego badania ustalono między innymi, że mediana pomiaru zaufania do wyników analiz AI oraz skuteczności diagnozowania komórek rakowych wynosiła ‘7 w dziesięciostopniowej skali. Patolodzy zgodzili się ze stwierdzeniami, że AI pozwoli skrócić czas diagnozowania, ograniczyć koszty, jak również pozwoli znieść ograniczenia czasowe i przestrzenne, jednak nie widzieli możliwości, by AI w przyszłości zastąpiła Specjalistów. Na uwagę zasługuje również opinia Lekarzy dotycząca ograniczonego zastosowania sztucznej inteligencji w przypadkach kontrowersyjnych. Respondenci wyrażali wątpliwości związane z odpowiedzialnością za wyniki oraz aspektami prawnymi stosowania AI w ich pracy.
Podsumowując, diagnostyka patomorfologiczna jest na tyle wymagającym obszarem, że zastosowanie narzędzi sztucznej inteligencji w zakresie w pełni zautomatyzowanych mechanizmów, bez kontroli Specjalistów wydaje się na ten moment niemożliwe. Środowisko Specjalistów pozostaje jednak otwarte na zastosowanie narzędzi usprawniających ich pracę i wspomagających decyzję dotyczącą rozpoznania.
Dostęp do publikacji źródłowej uzyskają Państwo tutaj.
